عباس حسین نژاد؛ دانش آموخته زبان ژاپنی دانشگاه تهران:
پیش‌تر از اين‌ها كه زبان ژاپني را با همه‌ي عجيبي و غريبي‌اش به عنوان رشته تحصيلي در دانشگاه تهران دنبال كنم از ژاپن چيزهايي شنيده بودم و با اينكه همه‌ي چيزهايي كه بيشتر از طريق تلويزيون يا سينما به من رسيده بود خيلي كم بود، ژاپن به عنوان يك حقيقت آفتابي زيبا در دل من رسوخ كرده بود.
و بعدها كه آشنايي من با اين زبان و مهم‌تر از آن فرهنگ با شكوهي كه آن را پشتيباني مي‌كرد بيشتر شد خودم را با دريايي مواجه ديدم كه علي‌رغم همه‌ي كاهلي و سستي‌ام در تحصيل، خواستم با امواج سهمگين آن روبرو شوم و سنگين‌ترين موجي كه هنوز در گيجي برخورد با آنم، «هايكو» است.
رولان بارت در كتاب امپراطوري نشانه‌ها نوشته‌اي با عنوان دستبرد به معنا دارد : « هايكو داراي خاصيتي شبح‌واره است و آن اينكه هر كس همواره تصور مي‌كند به سادگي اشعاري همانند آن بسرايد . انسان از خود مي‌پرسد: آيا مي‌توان چيزي ساده‌تر در يك نوشتار خودانگيخته از شعر زير از بوسون يافت :
غروب است ، پاييز
فقط
به پدر و مادرم مي‌انديشم.
ما به هايكو غبطه مي‌خوريم !»
هايكو (HAIKU) به عنوان يك شاخصه و نشانه‌ي مهم فرهنگ ادبيات ژاپني با همه‌ي كوتاهي و كمي‌اش از لحاظ نوشتار تأثيري زياد بر ادبيات جهان گذاشته است كه حتي اين روزها مي‌شنويم: هايكوي ايراني يا هايكوي فيليپيني مثلاً !
این روزها بازار هایکو در ایران دارد هی گرم و گرم تر می شود اگر چه کسانی که دسترسی بالایی به بازار نشر و ارباب رسانه دارند درصددند ماجرا را به نفع خود مصادره کنند مثل همیشه! و باز سر اکثریت بی کلاه می ماند که در این باب به زودی حرف های بیشتری خواهم زد.
هايكوها كوتاه‌ترين فيلم‌نامه‌هايي هستند كه نوشته مي‌شوند و فقط بايد نظاره‌گر تصويري بود كه شاعر آن را در قالب كلمات ريخته است و ما را در شهودی ناب سهيم كرده‌است.
البته درک ما از هایکوهای ژاپنی صرفاً به نگاه مترجمان محدود شده و فهم عمیق هایکو نیاز به دانستن زبان و آشنایی کامل با مولفه های هایکو و شاخصه های فرهنگی و اجتماعی ژاپن است.
رسیدن به معنای یک هایکو خود یک روشن شدگی درونی است که می تواند تمام احساس آدمی را نسبت به دنیای اطرافش دگرگونه کند.
چند هایکو به ترجمه قدرت الله ذاکری:
shundou no shita ni ware ari nanji ari
در روشناي بهاري
من هستم
تو هستي
بهار
تاکاهاما کيوشي
(１８７４－１９５６)
***
hotarugari ware o kogawa ni otoshikeri
گرفتن شبتاب ها
ما را به نهر
انداخت
تابستان
ناتسومه سوسه کي
(１８６７－１９１６)
***
Sanzen no haiku o kemishi kaki futatsu
سه هزار هايکو
در خود دارند
دو خرمالو
پاييز
ماسااوکا شي کي
(１８６７－１９０３)
***
Yuki ni kite migotona tori no damari iru
به ميان برف ها مي آيد
پرنده زيبا
ساکت ايستاد
زمستان
هارا سه کي ته
(１８８６－１９５１)
***
Yojareiji sugite kokoro no hanayagumo
سال نو
ساعت از دوازده گذشت
پاکي قلب
نوروز
ياماگووچي سه شي
(１９０１－１９０４)
• در شب سال نو در ساعت دوازده ،ناقوس هاي معابد براي دور کردن خباثت انساني صد وهشت بار نواخته مي شوند.
