دکتر سارا وخشوری کارشناس امنیت انرژی و مطالعات خاورمیانه در گفتگو با پایگاه مطالعات ژاپن، چشم‌پوشی از منابع انرژی ایران و تحریم کردن نفت آن را امری دشوار توصیف کرد.
گفت‌وگو:عباس حسین‌نژاد//
به گزارش مرکز مطالعات ژاپن، در حاشیه تحرکات اخیر آمریکا برای کمک به ژاپن در تحریم نفت ایران، با سارا وخشوری دارای مدرک دکترای امنیت انرژی و مطالعات خاورمیانه و ساکن واشنگتن به گفت‌وگو نشستیم.
وخشوری ضمن تاریخی دانستن تجارت نفت بین ایران و ژاپن گفت: در زمانی که نفت ایران ملی شد و شرکت نفت ایران ـ انگلیس (بریتیش پترولیوم ِ امروز) خرید نفت از ایران را تحریم کرد، شرکت نفتی ایده‌میتسو(Idemitsu) ژاپن، اولین شرکتی بود که تحریم‌ها علیه ایران را نادیده گرفت و کشتی‌‌هایش برای خرید فراورده‌های نفتی وارد آب‌های ایران شدند و این ارتباط به بیش از 50 سال می‌رسد.
وی تصریح کرد: تحریم کردن نفت ایران خیلی کار آسانی نیست، مگر اینکه تمام کشورهای دنیا به طور جهانی نفت ایران را تحریم کنند، که در این صورت، به دلیل کاهش عرضه نفت ایران در بازار قیمت‌های جهانی نفت به شدت افزایش پیدا خواهد کرد و همچنین به دلیل بالا بودن تقاضا برای نفت خام، به ویژه تقاضای فصلی نفت در زمستان، اگر کشوری خرید نفت را از ایران متوقف کند، کمبود عرضهٔ نفت در آن کشور، نیاز به جبران شدن دارد، بنابراین نفت ایران در جای دیگری متقاضی خواهد داشت.
وخشوری ادامه داد: ایران می‌تواند با دادن تخفیف، مشتریان جدیدی برای نفت خود پیدا کند.
این کارشناس امنیت انرژی سپس این سوال را مطرح کرد که در صورت تحریم، آیا عربستان می‌تواند کمبود نفت ایران را جبران کند؟ و پاسخ داد: عربستان در بیشترین حالت می‌تواند تولیداش را بیشتر از 2 میلیون بشکه در روز افزایش دهد و صادرات ایران بر اساس آمار سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اپک) ۲.۵۸ میلیون بشکه نفت خام در روز است؛ بنابر این، عربستان این توانایی را دارد که تقریباً به تمام مشتریان ایران نفت بفروشد، یعنی اگر ژاپن از ایران نفت نخرد، عربستان می‌تواند نیاز نفتی این کشور را تأمین کند.
وی ضمن طرح یک تردید جدی ادامه داد: اما آیا عربستان مایل به انجام این کار هست؟ در ماجرای جنگ داخلی در لیبی که تولید نفت این کشور کاهش شدیدی پیدا کرد، عربستان اقدام جدی‌ای برای جبران این کمبود در بازار انجام نداد و قیمت نفت در بازارهای بین‌المللی افزایش یافت.
وخشوری تأکید کرد: توانایی افزایش تولید عربستان بیشتر کاربرد ایجاد تعادل در بازار آن هم در موارد ضروری دارد، اگر فرض کنیم عربستان، تمام کمبود سهم ایران را در بازار جبران کند، در صورتی که بازار با کاهش عرضه به هر دلیلی (کاهش تولید نفت لیبی، عراق، الجزیره) روبرو شود ایجاد تعادل در بازار با مشکل جدی مواجه خواهدشد و کمبود تولید نفت لیبی، عراق و … را کدام تولیدکننده جبران می‌کند؟
این کارشناس بازار نفت با اشاره به تصمیم اتحادیه اروپا برای تحریم نفتی ایران گفت: کشورهای عضو اتحادیه اروپا از ایران روزانه تقریباً 600هزار بشکه نفت خام و میعانات گازی وارد می‌کنند که سهم کشور ایتالیا، اسپانیا و یونان در این مقدار 500هزار بشکه در روز است و این سه کشور قرارداد واردات نفت ایران را تا پایان سال 2012 تمدید کرده‌اند. که این نشان می‌دهد که بسیاری از اعضای این اتحادیه، که هم اکنون با مشکلات اقتصادی شدیدی روبرو هستند آمادگی چشم‌پوشی از پیشنهاد بهتر ایران را برای خرید نفت ندارند.
او ادامه داد: همچنین امروز (13 ژانویه 2012- ۲۳ دی ۱۳۹۰) شاهد موضوع‌گیری نخست‌وزیر ژاپن در مورد سخنان وزیر دارایی این کشور در مورد کاهش نفت خام از ایران به درخواست آمریکا بودیم. یوشیهیکو نودا نخست وزیر ژاپن اعلام کرد که دولت این کشور هنوز تصمیمی در مورد کاهش خرید نفت از ایران نگرفته‌است و باید در این مورد باید بررسی بیشتری انجام شود.
وخشوری افزود: ژاپن 10 درصد از نیاز نفتی خود را از ایران تأمین می کند و با توجه به زلزله و سونامی سال گذشته که موجب از کار افتادن برخی از نیروگاه‌های اتمی در این کشور شده، نیاز این کشور به انرژی‌های فسیلی (گاز و نفت و … ) از گذشته بیشتر شده‌است.
وی در پایان با اشاره به التهاباتی که درباره تنگه هرمز در هفته‌‌های اخیر صورت گرفت، بیان کرد: به دلیل این که روزانه 15میلیون بشکه نفت خام از تنگه هرمز عبور می‌کند که این مقدار، یک ششم تولید نفت جهانی است؛ در صورتی که این تنگه به هر دلیلی بسته شود و یا عبور نفتکش‌ها از این تنگه دچار اختلال شود بازار جهانی نفت به شدت تحت تأثیر قرار خواهد گرفت و قیمت‌ها افزایش شدیدی خواهند داشت.
