ژاپن؛روابط نزدیک و برابر با آمریکا؟

توکيو- جمشيد رضائي- در حالي که پنجاهمين سالگرد امضاي پيمان امنيتي ميان توکيو – واشنگتن آغاز شده است، دولت کنوني ژاپن به رهبري حزب حاکم دموکراتيک به دنبال داشتن روابطي ” نزديک و برابر ” با آمريکا است.

حزب حاکم دموکراتيک در چهل و پنجمين دوره انتخابات سراسري مجلس نمايندگان ژاپن که درماه آگوست سال 2009 ميلادي برگزار گرديد، موفق شد به پيروزي چشمگيري دست يابد و پس از گذشت بيش از نيم قرن، حکومت را از دستان حزب ليبرال دموکراتيک خارج سازد.
در اختيار گرفتن قدرت در ژاپن توسط “يوکيو هاتوياما ” رهبرحزب دموکراتيک و نخست وزير ژاپن ، زمينه را براي تغييراتي در سياست هاي خارجي اين کشور بويژه در روابط همپيماني توکيو – واشنگتن فراهم کرد.
اين تغيير سياست هاي دولت ژاپن به گونه اي بود که موجب شد تا کاخ سفيد آمريکا ضمن واکنش نشان دادن به آن، از مواضع جديد هاتوياما ابراز نگراني کند.
هاتوياما و حزب حاکم دموکراتيک پس از تثبيت قدرت درمجالس نمايندگان و مشاوران ژاپن (ديت) و دراختيار گرفتن نخست وزيري در اين کشور همواره موضوع بازنگري در پيمان امنيتي موجود ميان توکيو – واشنگتن را مطرح کرده و بارها بر اين نکته تاکيد مي کردند که دولت کنوني ژاپن خواستار روابطي برابر با آمريکا است ، موضوعي که به نظر نمي رسد چندان مورد رضايت آمريکايي ها باشد.
نخست وزير ژاپن و اعضاي کابينه اش که رهبران دو حزب سوسيال دموکراتيک و حزب نوين مردم نيز در آن حضور دارند ، از زمان آغاز بکار دولت جديد اين کشور و در راستاي اجراي بازنگري در موافقتنامه امنيتي ميان توکيو – واشنگتن خواستار خروج تجهيزات و نيروهاي نظامي آمريکايي پايگاه فوتمما نيروي دريايي آمريکا در استان اوکيناوا به خارج از اين استان و يا اين کشور بودند.
مقامات ارشد دولت جديد ژاپن هدف از بازنگري در طرح جابجايي نظاميان آمريکايي در اوکيناوا را کاهش ميزان حضور تاسيسات و نيروهاي نظامي آمريکا در اين استان که از جمله خواسته هاي اساسي شهروندان ژاپني بود، عنوان مي کردند.
با اين حال لحن سخنان نخست وزير ژاپن و وزراي کابينه اين کشور پس از مدتي تغيير کرد و نرمتر شد به طوري که پافشاري ها براي خروج اين نيروها از استان کمتر شد و به بعد موکول شدن اجراي اين طرح و يا انجام جابجايي نيروهاي آمريکايي در اين استان از جمله مواردي بود که در حال حاضر مطرح مي شود.
امروز نيز که آغاز پنجاهمين سالگرد امضاي پيمان امنيتي ميان ژاپن و آمريکا فرا رسيده است ، يوکيو هاتوياما رهبر حزب حاکم و نخست وزير ژاپن با صدور بيانيه اي به همين مناسبت گفت که توکيو با آغاز پنجاهمين سال امضاي اين پيمان امنيتي، براي داشتن روابط همپيماني عميق با واشنگتن و ارايه چهره جديدي ازاين روابط براي شهروندان ژاپني تلاش مي کند.
البته مواضع نخست وزير ژاپن همانطور که پيش از اين شرح داده شد، با مواضعي که وي و اعضاي کابينه اش در چهار ماه پيش و پس از در اختيار گرفتن قدرت در ژاپن اعلام کرده بود با مواضع کنوني آنها متفاوت است ضمن اين که اين سخنان در حالي بيان مي شود که دو کشور بر سر طرح جابجايي نظاميان آمريکايي پايگاه هوايي فوتمما تفنگداران دريايي آمريکا در استان اوکيناوا واقع در جنوب غربي اين کشور با مشکل روبرو شده اند.
به گزارش خبرگزاري کيودو ، هاتوياما در اين بيانيه ياد آور شده است که روابط همپيماني موجود ميان ژاپن و آمريکا بويژه براي اين کشور از زمان پس از جنگ جهاني دوم تاکنون مفيد بوده است و قدرت بازدارندگي هسته اي آمريکا، نقش بزرگي براي تامين امنيت و ثبات براي ژاپن و کشورهاي فاقد تسليحات هسته اي که با رشد تهديدها بويژه از سوي کره شمالي روبرو هستند، به دنبال داشته است.
وي از روابط همپيماني ژاپن و آمريکا به عنوان يک روابط ضروري نه فقط براي ژاپن بلکه براي کشورهاي منطقه آسيا و اقيانوس آرام ياد کرد و گفت: ادامه حضور نظاميان آمريکايي و پايگاه هاي آنها در ژاپن که بر اساس پيمان امنيتي موجود ميان دو کشور صورت گرفته است، براي شهروندان ژاپني و کشورهاي منطقه احساس خوب امنيتي به دنبال دارد.
هاتوياما افزود: دولت ژاپن با همکاري مشترک با دولت آمريکا براي عميق تر شدن همکاري هاي مناسب دو کشور در قرن بيست و يکم که به عنوان هسته موافقتنامه امنيتي ميان توکيو- واشنگتن محسوب مي شود، اميدوار است که ثمرات اين همکاري تا اواخر سال جاري ميلادي براي شهروندان ژاپني قابل مشاهده باشد.
وي در اين بيانيه ابراز اميدواري کرد که در راستاي عميق تر شدن روابط همپيماني ژاپن و آمريکا، وي خواستار آن است که علاوه بر مساله امنيتي، دو کشور در زمينه موضوعاتي نظير تغييرات آب و هوايي و حل ديگر چالش هاي جهاني همکاري نزديکي داشته باشند.
پيمان امنيتي موجود ميان ژاپن و آمريکا که در 19 ژانويه سال 1960 ميلادي به امضاي دو کشور رسيد، تصحيح شده پيماني بود که در سال 1951 ميلادي ميان دو کشور به امضا رسيده بود.
بر اساس پيمان امنيتي توکيو و واشنگتن که مورد بازنگري قرار گرفت، آمريکا متعهد به دفاع از ژاپن در برابر حملات مسلحانه و استفاده از پايگاه هاي اين کشور در مواقع ضروري شده است.
براساس اين پيمان، هم اکنون بيش از 50 هزار نظامي آمريکايي در ژاپن مستقر هستند که ‎ 75درصد از پايگاه هاي آنها در جزيره جنوبي اوکيناوا قرار دارد.
حضور گسترده نيروهاي نظامي آمريکايي در استان اوکيناوا که بيش از نيم قرن است ادامه دارد ، همواره با انجام اعمال خلاف تفنگداران نيروهاي دريايي و هوايي آمريکا در اين استان همراه بوده و نگراني هاي شهروندان ژاپني ساکن اين استان را به همراه داشته است.
علاوه بر جرايم تفنگداران دريايي و هوايي آمريکا در استان اوکيناوا که احساسات شهروندان ژاپني ساکن اين استان را جريحه دار کرده است ، شهروندان ژاپني نگران سقوط بالگردها و هواپيماهاي نظامي آمريکايي و سر و صداي ناشي از تحرکات نظامي جنگنده هاي آمريکايي در پايگاه هاي اين کشور بويژه در پايگاه هوايي فوتمما نيروي دريايي آمريکا در اين منطقه هستند.
شهروندان ژاپني همواره با برگزاري تظاهرات اعتراض آميز بويژه در استان اوکيناوا که در مخالفت با حضور گسترده نظاميان آمريکايي و پايگاه هاي اين نيروها در اين استان از دولت مرکزي درخواست کرده اند تا زمينه کاهش حضور نظاميان آمريکايي و پايگاه هاي آنها در اين منطقه را فراهم کند.
البته در حال حاضر بر اثر فشارهايي که از سوي دولت آمريکا بر دولت کنوني ژاپن وارد شده علاوه بر تغيير در لحن سخنان مقامات ژاپني در مورد اجراي طرح جابجايي نظاميان آمريکايي، اين زمينه نيز فراهم شده است که طرح انتقال تجهيزات و نيروهاي نظامي پايگاه فوتمما تفنگداران دريايي آمريکا در استان اوکيناوا به سايت جديدي در همين استان مطرح شود.
به هر سو، يوکيو هاتوياما رهبر حزب حاکم دموکراتيک و نخست وزير ژاپن که در ماه آگوست 2009 پس از بيش از 50 سال قدرت در اين کشور را بر عهده گرفت، در حالي خواستار داشتن روابطي ” نزديک و برابر ” با آمريکا است که دولت وي در حال حاضر با اين کشور در خصوص اجراي طرح جابجايي نظاميان آمريکايي در استان اوکيناوا و حضور نظاميان اين کشور در اين استان داراي اختلاف است.
اين در حالي است که با وجود احزاب ائتلافي در دولت يوکيو هاتوياما نخست وزير ژاپن و درخواست آنها براي خروج نظاميان آمريکايي پايگاه هوايي فوتمما تفنگداران دريايي آمريکا در استان اوکيناوا به خارج از اين استان، بعيد به نظر مي رسد که اين طرح بر اساس خواست آمريکا به پيش رود.

منبع: ایرنا