ژاپن؛روابط نزدیک و برابر با آمریکا؟

توکیو- جمشید رضائی- در حالی که پنجاهمین سالگرد امضای پیمان امنیتی میان توکیو – واشنگتن آغاز شده است، دولت کنونی ژاپن به رهبری حزب حاکم دموکراتیک به دنبال داشتن روابطی ” نزدیک و برابر ” با آمریکا است.

حزب حاکم دموکراتیک در چهل و پنجمین دوره انتخابات سراسری مجلس نمایندگان ژاپن که درماه آگوست سال 2009 میلادی برگزار گردید، موفق شد به پیروزی چشمگیری دست یابد و پس از گذشت بیش از نیم قرن، حکومت را از دستان حزب لیبرال دموکراتیک خارج سازد.
در اختیار گرفتن قدرت در ژاپن توسط “یوکیو هاتویاما ” رهبرحزب دموکراتیک و نخست وزیر ژاپن ، زمینه را برای تغییراتی در سیاست های خارجی این کشور بویژه در روابط همپیمانی توکیو – واشنگتن فراهم کرد.
این تغییر سیاست های دولت ژاپن به گونه ای بود که موجب شد تا کاخ سفید آمریکا ضمن واکنش نشان دادن به آن، از مواضع جدید هاتویاما ابراز نگرانی کند.
هاتویاما و حزب حاکم دموکراتیک پس از تثبیت قدرت درمجالس نمایندگان و مشاوران ژاپن (دیت) و دراختیار گرفتن نخست وزیری در این کشور همواره موضوع بازنگری در پیمان امنیتی موجود میان توکیو – واشنگتن را مطرح کرده و بارها بر این نکته تاکید می کردند که دولت کنونی ژاپن خواستار روابطی برابر با آمریکا است ، موضوعی که به نظر نمی رسد چندان مورد رضایت آمریکایی ها باشد.
نخست وزیر ژاپن و اعضای کابینه اش که رهبران دو حزب سوسیال دموکراتیک و حزب نوین مردم نیز در آن حضور دارند ، از زمان آغاز بکار دولت جدید این کشور و در راستای اجرای بازنگری در موافقتنامه امنیتی میان توکیو – واشنگتن خواستار خروج تجهیزات و نیروهای نظامی آمریکایی پایگاه فوتمما نیروی دریایی آمریکا در استان اوکیناوا به خارج از این استان و یا این کشور بودند.
مقامات ارشد دولت جدید ژاپن هدف از بازنگری در طرح جابجایی نظامیان آمریکایی در اوکیناوا را کاهش میزان حضور تاسیسات و نیروهای نظامی آمریکا در این استان که از جمله خواسته های اساسی شهروندان ژاپنی بود، عنوان می کردند.
با این حال لحن سخنان نخست وزیر ژاپن و وزرای کابینه این کشور پس از مدتی تغییر کرد و نرمتر شد به طوری که پافشاری ها برای خروج این نیروها از استان کمتر شد و به بعد موکول شدن اجرای این طرح و یا انجام جابجایی نیروهای آمریکایی در این استان از جمله مواردی بود که در حال حاضر مطرح می شود.
امروز نیز که آغاز پنجاهمین سالگرد امضای پیمان امنیتی میان ژاپن و آمریکا فرا رسیده است ، یوکیو هاتویاما رهبر حزب حاکم و نخست وزیر ژاپن با صدور بیانیه ای به همین مناسبت گفت که توکیو با آغاز پنجاهمین سال امضای این پیمان امنیتی، برای داشتن روابط همپیمانی عمیق با واشنگتن و ارایه چهره جدیدی ازاین روابط برای شهروندان ژاپنی تلاش می کند.
البته مواضع نخست وزیر ژاپن همانطور که پیش از این شرح داده شد، با مواضعی که وی و اعضای کابینه اش در چهار ماه پیش و پس از در اختیار گرفتن قدرت در ژاپن اعلام کرده بود با مواضع کنونی آنها متفاوت است ضمن این که این سخنان در حالی بیان می شود که دو کشور بر سر طرح جابجایی نظامیان آمریکایی پایگاه هوایی فوتمما تفنگداران دریایی آمریکا در استان اوکیناوا واقع در جنوب غربی این کشور با مشکل روبرو شده اند.
به گزارش خبرگزاری کیودو ، هاتویاما در این بیانیه یاد آور شده است که روابط همپیمانی موجود میان ژاپن و آمریکا بویژه برای این کشور از زمان پس از جنگ جهانی دوم تاکنون مفید بوده است و قدرت بازدارندگی هسته ای آمریکا، نقش بزرگی برای تامین امنیت و ثبات برای ژاپن و کشورهای فاقد تسلیحات هسته ای که با رشد تهدیدها بویژه از سوی کره شمالی روبرو هستند، به دنبال داشته است.
وی از روابط همپیمانی ژاپن و آمریکا به عنوان یک روابط ضروری نه فقط برای ژاپن بلکه برای کشورهای منطقه آسیا و اقیانوس آرام یاد کرد و گفت: ادامه حضور نظامیان آمریکایی و پایگاه های آنها در ژاپن که بر اساس پیمان امنیتی موجود میان دو کشور صورت گرفته است، برای شهروندان ژاپنی و کشورهای منطقه احساس خوب امنیتی به دنبال دارد.
هاتویاما افزود: دولت ژاپن با همکاری مشترک با دولت آمریکا برای عمیق تر شدن همکاری های مناسب دو کشور در قرن بیست و یکم که به عنوان هسته موافقتنامه امنیتی میان توکیو- واشنگتن محسوب می شود، امیدوار است که ثمرات این همکاری تا اواخر سال جاری میلادی برای شهروندان ژاپنی قابل مشاهده باشد.
وی در این بیانیه ابراز امیدواری کرد که در راستای عمیق تر شدن روابط همپیمانی ژاپن و آمریکا، وی خواستار آن است که علاوه بر مساله امنیتی، دو کشور در زمینه موضوعاتی نظیر تغییرات آب و هوایی و حل دیگر چالش های جهانی همکاری نزدیکی داشته باشند.
پیمان امنیتی موجود میان ژاپن و آمریکا که در 19 ژانویه سال 1960 میلادی به امضای دو کشور رسید، تصحیح شده پیمانی بود که در سال 1951 میلادی میان دو کشور به امضا رسیده بود.
بر اساس پیمان امنیتی توکیو و واشنگتن که مورد بازنگری قرار گرفت، آمریکا متعهد به دفاع از ژاپن در برابر حملات مسلحانه و استفاده از پایگاه های این کشور در مواقع ضروری شده است.
براساس این پیمان، هم اکنون بیش از 50 هزار نظامی آمریکایی در ژاپن مستقر هستند که ‎ 75درصد از پایگاه های آنها در جزیره جنوبی اوکیناوا قرار دارد.
حضور گسترده نیروهای نظامی آمریکایی در استان اوکیناوا که بیش از نیم قرن است ادامه دارد ، همواره با انجام اعمال خلاف تفنگداران نیروهای دریایی و هوایی آمریکا در این استان همراه بوده و نگرانی های شهروندان ژاپنی ساکن این استان را به همراه داشته است.
علاوه بر جرایم تفنگداران دریایی و هوایی آمریکا در استان اوکیناوا که احساسات شهروندان ژاپنی ساکن این استان را جریحه دار کرده است ، شهروندان ژاپنی نگران سقوط بالگردها و هواپیماهای نظامی آمریکایی و سر و صدای ناشی از تحرکات نظامی جنگنده های آمریکایی در پایگاه های این کشور بویژه در پایگاه هوایی فوتمما نیروی دریایی آمریکا در این منطقه هستند.
شهروندان ژاپنی همواره با برگزاری تظاهرات اعتراض آمیز بویژه در استان اوکیناوا که در مخالفت با حضور گسترده نظامیان آمریکایی و پایگاه های این نیروها در این استان از دولت مرکزی درخواست کرده اند تا زمینه کاهش حضور نظامیان آمریکایی و پایگاه های آنها در این منطقه را فراهم کند.
البته در حال حاضر بر اثر فشارهایی که از سوی دولت آمریکا بر دولت کنونی ژاپن وارد شده علاوه بر تغییر در لحن سخنان مقامات ژاپنی در مورد اجرای طرح جابجایی نظامیان آمریکایی، این زمینه نیز فراهم شده است که طرح انتقال تجهیزات و نیروهای نظامی پایگاه فوتمما تفنگداران دریایی آمریکا در استان اوکیناوا به سایت جدیدی در همین استان مطرح شود.
به هر سو، یوکیو هاتویاما رهبر حزب حاکم دموکراتیک و نخست وزیر ژاپن که در ماه آگوست 2009 پس از بیش از 50 سال قدرت در این کشور را بر عهده گرفت، در حالی خواستار داشتن روابطی ” نزدیک و برابر ” با آمریکا است که دولت وی در حال حاضر با این کشور در خصوص اجرای طرح جابجایی نظامیان آمریکایی در استان اوکیناوا و حضور نظامیان این کشور در این استان دارای اختلاف است.
این در حالی است که با وجود احزاب ائتلافی در دولت یوکیو هاتویاما نخست وزیر ژاپن و درخواست آنها برای خروج نظامیان آمریکایی پایگاه هوایی فوتمما تفنگداران دریایی آمریکا در استان اوکیناوا به خارج از این استان، بعید به نظر می رسد که این طرح بر اساس خواست آمریکا به پیش رود.

منبع: ایرنا