پیش درآمد
J-Horror اصطلاحی ست که به فیلم های ژاپنی در ژانر وحشت در فرهنگ های مختلف نسبت داده می شود. سینمای
وحشت ژاپن به دلیل روانشناسی ریشه ایِ منحصر بفرد و عامه پسندش در ژانر وحشت، از نقطه نظر روانشناسی غربی بصورت برجسته ای مورد توجه قرار گرفته است.
J-Horror تمایل به ساخت فیلم در حوزه ترس های روانشناختی دارد، در حالیکه در دیگر صنعت های سینمای دلهره عمدتا با مواردی همچون “جن زدگی”، “جن گیری”، “جادوگری” و “پیش آگاهی” روبرو می شویم.
منشاء
خاستگاه سینمای دلهره ژاپن به ترس و داستان ارواح در دوره سلطنت “”Tokugawa Shogunate و “emperor Mutsuhito” بین سال های 1600 تا 1900 میلادی نسبت داده می شود که معروفترین آن ها فیلم “Kwaidan” می باشد.
بسیاری از عناصر این افسانه های معروف تاریخی ژاپن به آرامی به درون داستان های مدرن امروزی نفوذ کرده است، بویژه در مقوله باستانی “روح” در فرهنگ ژاپنی.
یوری، روح سرگشته ای محصور در وحشت و دلهره ژاپن
موفقیت فیلم “حلقه” در سال 1998 ، برای اولین بار تصویر “یوری” را در سینمای وحشت غرب نمایان کرد، اگرچه قرن ها بود که در ناخودآگاه ژاپنی ها جا خوش کرده بود.
“یوری” همان روح در فرهنگ ژاپن است. ارواحی که به دلیل داشتن احساسات و عواطف سنگین ( نسبت به انسان ها و یا چیزهای دیگر) توانایی پیشروی ندارند و به دنیای فیزیکی انسان ها محدود شده اند. بسته به نوع احساسی که آن ها را اسیر و وابسته می کند هر کدام از آن ها تصویری از یک روح خاص را نشان می دهند. معمول ترین آن ها “اونرایو” است، روحی که با میل و شهوت به انتقام و کین خواهی محصور شده است.
همانند بسیاری از مخلوقات افسانه و اساطیر همچون “خون آشام” و “گرگ نما”، “یوری” نیز چهره ای اساطیری دارد و از قواعد خاصی پیروی می کند. به طور کلی از جنس مؤنث هستند، اگرچه جنس مذکر هم در میان آن ها وجود دارد. لباس های سفید می پوشند که تداعی کننده رنگ کفن مرده در ژاپن است. موهای مشکی بلند و معمولا ژولیده و نامرتب دارند که اصل این نوع آرایش مو به تئاتر “کابوکی” بر می گردد، جایی که همه بازیگران روی سن از نوع مخصوصی کلاه گیس استفاده می کردند که آن ها را برای بیننده از یکدیگر متمایز می کرد.
فیلم های برجسته در سینمای وحشت ژاپن
Dark Tales of Japan series (various directors)
Dark Water (aka Honogurai Mizu No Soko Kara)
Audition (aka Ôdishon)
Ju-on: The Grudge
Kairo (aka Pulse)
Jisatsu saakuru (aka Suicide Club or Suicide Circle)
Kwaidan (1964)
One Missed Call (aka Chakushin Ari)
Marebito (2004)
Cure
The Eye
کارگردان های برجسته در سینمای وحشت ژاپن
Hideo Nakata
Kaneto Shindo
Masaki Kobayashi
Nobuo Nakagawa
Takashi Miike
Takashi Shimizu
بازسازی های الهام گرفته از سینمای وحشت ژاپن
در چند سال اخیر تلاش هایی صورت گرفت تا تعدادی از معروفترین فیلم های سینمای دلهره ژاپن، در ایالات متحده نمایش داده شود، اما به جای دوبله و زیرنویس کردن نسخه های اصلی ژاپنی تصمیم به بازسازی این فیلم ها گرفته شد. فیلم “حلقه” جزو اولین اثرهایی بود که مشمول این پروسه قرار گرفت و پس از نیز “حلقه 2″ در پی آمد. (اگرچه “حلقه 2″ شباهت آنچنانی به نسخه اصلی ژاپنی نداشت)
در زیر معروفترین بازسازی های صورت گرفته در آمریکا را مشاهده می کنید:
The Grudge – 2004 کینه
Dark Water–2005 آب سیاه
Pulse–2006 پالس
One Missed Call–2008 یک تماس ناموفق
The Eye–2008 چشم
نکته جاب توجه اینست که چند تا از کارگردان های نسخه های اصلی ژاپنی برای کاگردانی ورژن آمریکایی فیلم خودشان انتخاب شده اند از جمله “هیدئو ناکاتا” کارگردان فیلم “حلقه” و “تاکاشی شیمیزو” کارگردان فیلم “کینه”.
بسیاری از کشورهای آسیایی نیز اقدام به ساخت فیلم های خودشان برگرفته نسخه های اصلی ژاپنی کرده اند. به عنوان مثال کره جنوبی یک بازسازی با عنوان “The Ring Virus” انجام داده است که الهام گرفته از فیلم کلاسیک “حلقه” در سینمای وحشت ژاپن است.
نکته قابل تأمل و تا حدودی تأسف انگیز اینست که هیچ کدام از بازسازی های آمریکایی این فیلم نتوانسته فراتر از فیلم نسخه اصلی رود و چیز جدیدی به تماشاگر عرضه کند و بعضا باعث کاهش علاقه بیننده به محصولات این ژانر شده است.
نوشته سروش/ وبلاگ یادداشت هایی درباره سینما
